Anadolu Speoloji Grubu Derneği'nin (ASPEG) organizasyonunda Anamur ilçesi Sugözü Mahallesi'ndeki Morca Mağarası'nda yeni bir geçit bulmak ve haritasını çıkarmak için keşif gezisine katılan 4 ABD, 4 Türk, 4 Romanya ve 1 Macaristan vatandaşından oluşan, aralarında nişanlısı Jessica Van Ord'un da olduğu ekibe liderlik yapan profesyonel mağaracı ABD'li Mark Dickey, 2 Eylül'de 1200 metre derinlikte mide rahatsızlığı geçirdi. Dickey'in ekip arkadaşlarından biri, yetkililerden yardım istemek için mağaranın içerisinde, hastalandığı yerin 500 metre ilerisindeki 7-10 saat arasındaki mesafedeki sabit telefon hattına ulaşmak için harekete geçti. Dickey'in nişanlısı Jessica ile diğer ekip arkadaşları, yardım gelene kadar kendisini iyi hissedebilmesi için müdahalelerde bulundu. 3 Eylül'de telefona ulaşan ekip arkadaşı, yetkililere yardım talebinde bulundu. Bölgeye AFAD, AKUT ve UMKE ekipleri sevk edildi.
DOKTORLARDAN MAĞARADA MÜDAHALE
Bölgeye Bulgaristan, İtalya, Hırvatistan, Polonya ve Macaristan'dan kurtarma ekipleri gönderildi. ABD Ulusal Mağara Kurtarma Komisyonu'nun deneyimli eğitmeni olan Dickey'e 4 Eylül'de doktorların da aralarında olduğu ilk ekip ulaştı. 1040 metre derinlikte tedavisine başlanan Dickey'e, 4 ünite kan verildi. Uygulanan tedaviye olumlu yanıt veren Dickey, ayağa kalktı. AFAD, AKUT ve UMKE ile yurt dışından gelen 192 kişilik profesyonel kurtarma ekipleri, Toros Dağı'nın 2 bin 100 metre yüksekliğindeki mağara girişinde kamp kurdu. Dickey'in mağaradan çıkartılabilmesi için kurtarma hazırlıklarını yapıldı. Girintili çıkıntılı ve yan yollarla ulaşılan mağaraya uzman ekipler, sağlam kayalara iplerle bağlantı noktaları döşedi. Anadolu Speoloji Grubu Derneği yetkilileri, yapılacak operasyonunun, dünyadaki en kapsamlı mağara kurtarma operasyonlarından biri olacağını kaydetti. Dickey'nin sağlık durumunu takip eden doktorların kararına göre hareket edileceği bildirildi. Planlamaya göre, ayağa kalkan ancak kendisini halsiz hisseden Dickey'in mağaranın bazı bölümlerini yürüyerek geçmesi, bazı noktaları ise sedyeye alınıp aşılması hedefleniyor.
İLK TEMASI BULGAR EKİP SAĞLAYACAK
Dickey'i bulunduğu yerden çıkarmak için ekiplerin hazırladığı yol haritası ortaya çıktı. Mağaranın 7 bölümü, 6 ülkeden kurtarma ekibine bölündü. Dickey ile ilk teması, bulunduğu yer olan 3 bin 412 fitte Bulgar ekibi sağlayacak. Bulgar ekip, 2 bin 953 fite kadar çıkışa eşlik edecek. Daha sonra ise İtalyan ekibin yanına getirilecek Dickey, 2 bin 345 fitte Hırvat ekibe teslim edilecek. İtalyan mağara kurtarma ekibi ise 1640 fite kadar Dickey'e eşlik edecek. Dickey, Polonya ekibi tarafından 1181, Macar ekip tarafından ise 590 fitte Türk arama kurtarma ekibine teslim edilecek. Türk ekip, Mark Dickey'i 590 fitten itibaren mağaradan çıkartacak. Dickey'in bulunduğu 1040 metre derinliğe ulaşacak bir telefon hattı kuruldu. Hırvat kurtarma ekipleri, yedek olarak ek bir CaveLink iletişim sistemi kurdu.
DİCKEY'İN MORCA'YA YOLCULUĞU
Mark Dickey'in Morca Mağarası'na gitmeden önce yaptığı hazırlık aşamasında çekildiği fotoğraflar da ortaya çıktı. Dickey'in nişanlısı Jessica ve diğer arkadaşlarıyla bir brandanın üzerine Morca Mağarası'nda yapacağı araştırmalarda kullanacağı malzemeleri dizdiği görüldü. Dickey, bu brandanın önünde yaptığı özçekimi sosyal medya hesabına yükledi.
ÇALIŞMALARA KATILMAK İÇİN GELİYORLAR
Mark Dickey'e ulaşmak için yurt dışından çok sayıda yabancı mağaracı, çalışmalara katılmak için Antalya Gazipaşa Havalimanı'na iniş yapıyor. Ekipler, 5 saatlik yolculuğun ardından mağara girişine varıyor. Mağara girişinde oluşturulan kriz merkezi çevresinde yaklaşık 100 kadar çadır kuruldu. Yerli ve yabancı ekipler, bu çadırlarda konaklıyor. AFAD ise ekiplere sıcak yemek ikramlarında bulunuyor.
700 METRE ÇIKARTILDI
Mersin'in Anamur ilçesi Sugözü Mahallesi'ndeki Morca Mağarası'nda 1040 metre derinlikte araştırma yaparken rahatsızlanıp, bulunduğu noktada doktorların tedavisine başladığı ABD'li Mark Dickey'i (40), çıkarmak için çalışmalar sürüyor. Dickey, sabah saatlerinde ekiplerce sedyeyle 700 metre çıkarıldı. Gün sonunda Dickey'in yine sedyeyle 500 metre daha çıkarılmasının hedeflendiği bildirildi. Ancak mağaranın ilerleyen aşamalarında Dickey'in önemli bir mesafeyi yürümesi gerektiği, bu nedenle de çalışmaların uzayabileceği öğrenildi. Çalışmaların başarılı şekilde sürmesi halinde, Dickey'in 4-5 gün içerisinde mağaradan çıkarılacağı aktarıldı.
ÇALIŞMA SAHASINDA İNCELEME
AFAD İl Müdürü Cenk Yıldız, Avrupa Mağara Kurtarma Birliği Teknik Komisyonu Başkanı Guiseppe Conti, Mağaracılık Federasyonu, Mağara Kurtarma Komisyonu Medikal Koordinatörü Tulga Şener ve Mağaracılık Federasyonu Başkanı Bülent Genç, Mark Dickey’i kurtarma çalışmalarının devam ettiği Anamur ilçesi Morca Mağarası girişindeki sahaya gelerek incelemelerde bulundu.
‘2-3 GÜN SONRA KAMP ALANINA ÇIKARACAĞIZ’
Tahliye operasyonu hakkında bilgi veren AFAD İl Müdürü Cenk Yıldız, çalışmaların olumlu devam ettiğini belirterek, "Kendisinin sağlık durumu genel anlamıyla güzel. Sıvıyla beslenmesi devam ediyor. Plazma ve serum destekleriyle şu an için mide kanaması problemimizi aşmış durumdayız. Kendisini dünden bu yana yapılan operasyonda 680 metreye kadar getirdik. Şu ana kadar olumsuz bir şey yaşamadık. Şu saat itibarıyla 500 metreye kadar kurtarma operasyonu devam etmektedir. İnşallah bir sorun yaşamazsak 2-3 gün sonra kendisini kamp alanımıza çıkarmış olacağız. Arkasında sağlık birimleri aracılığıyla naklini sağlayacağız. Tedavisini de yaptıktan sonra uğurlayacağız inşallah” dedi.
HER ROTADA MUTLAKA DOKTORLAR EŞLİK EDİYOR
Mağara Kurtarma Komisyonu Medikal Koordinatörü Tulga Şener ise Mark Dickey’in tedavisine bin 40 metrede başladıklarını hatırlatarak, "Daha sonra kendisine her aşamada Macar ve İtalyan doktorları eşlik etti. İlk hedef olan 680 metre kampına getirildi. Daha önce 4 ünite kamp verilmişti. Orada da kendisine 2 ünite kan verildi. Yine plazma verildi. Damar yoluyla beslenmesi sağlandı. Genel durumu düzeltildikten sonra da tekrar nakil başladı. Bugünkü ilk hedef 500 metre. Yine 500 metrede medikal olarak her şeye hazırlıklıyız. Orada damar yolu beslenme sıvıları, çeşitli serumlar ve ilaçlar hazır olarak bekletiyoruz. Tüm rota boyunca da kendisine mutlaka bir hekim eşlik edecek. Şu an İtalyan doktorlar ona her rotada mutlaka eşlik ediyor. Mark'ın tıbbi durumu şu an gayet iyi. En az 2 gündür herhangi bir kanaması, kusması olmadı. Bütün vital belirtileri, nabız, tansiyon, vücut ısısı, bilinç durumu, kooperasyon da dahil hepsi tamamıyla sağlıklı. Biz hatta dışarıya çıktıktan sonraki planlamaları da yaptık. UMKE'ye çadıra getirilecek. Hem Türk hem de yabancı doktorlarla birlikte son değerlendirilmesi yapılacak. Yazılı bir rapor ile birlikte Türk otoritesine teslim edilecek. Kendisinin helikopterle transferi artı hangi hastaneye gideceği dahil planlandı” diye konuştu.
‘DÜNYADAKİ EN BÜYÜK OPERASYONLARDAN BİRİ OLACAK’
Mağaracılık Federasyonu Başkanı Bülent Genç ise şöyle konuştu:
"Çok güzel iş birliği ve koordinasyon halinde bütün operasyonu götürdük. Yani bin 50 metre derinliğinde sedyede düşünün bir yaralıyı yüzeye kadar taşımaya çalışıyoruz. Şu ana kadar 500 metre çıkartıldı yaralımız. Biliyoruz ki inşallah başarıyla, sağ salim bitecek. Sağ salim gittiği vakit dünyadaki en büyük operasyonlardan biri olacak. Hem derinliği vasfıyla, hem bu kadar mahrumiyet bölgesi, hepimiz Toros Dağları'nın en üstünde bir yerlerde bulunuyoruz. Hem de bu kadar ekibin koordinasyonu bakımından çalışmalar çok önemli. Bu ekibin koordinasyonu için AFAD başta olmak üzere Türk devletine teşekkür ediyoruz. Bütün bu destekleri, koordinasyon yardımı için ve bize el uzatan, bizim de dahil olduğumuz Avrupa Mağara Kurtarma Birliği'nden gelen İtalya'dan, Hırvatistan ve 6-7 ülkeden gelenlere teşekkürler. Hala gelmek isteyenlerden talep görüyoruz ama artık yeterli mağara kurtarıcımız olduğu için yeni ekip çağırmıyoruz. Bu şekliyle kazasız, belasız bitirmeye bakıyoruz artık. Mark neredeyse operasyonun başından beri sedyeyle taşındı. Doktorlar risk almak istemediler. Bazı yerleri matkapla delerek ya da kırarak çatlama yaratarak açıyoruz. Matkapla 10 santimlik delikler delip ufak fünyelerle patlatıyoruz ki taşları açıyoruz, sedye direkt geçebilsin.”
