İtalyan Kültür Merkezi’nin Cumhuriyet’in 100’üncü yılı etkinlikleri kapsamında düzenlediği; Ankara, İstanbul ve İzmir’de şehirlerin simgesi haline gelmiş dört önemli Atatürk heykelinde imzası bulunan İtalyan heykeltıraş Pietro Canonica’nın Türkiye Cumhuriyeti’nin ilk yıllarındaki çalışmalarına odaklanan ‘Pietro Canonica ve Atatürk’ başlıklı çalıştay Casa di Italia Tiyatrosu’nda gerçekleşti.

İtalyan Kültür Merkezi (İstanbul), İtalya Büyükelçiliği ve Roma Belediyesi işbirliğiyle düzenlenen çalıştay, İtalya Büyükelçisi Giorgio Marrapodi, Roma Belediyesi Kültür Müsteşarı Miguel Gotor ve İstanbul İtalyan Kültür Merkezi Müdürü Salvatore Schirmo’nun açılış konuşmalarıyla başladı.

İki oturum halinde gerçekleşecek çalıştayda, Türkiye’den ve İtalya’dan Carla Scicchitano, İlber Ortaylı, Silvia Pedone, Luca Orlandi, Aylin Tekiner, Francesco Pongiluppi, Mevlüt Çelebi, Özlem İnay Erten, Davide Deriu, Burcu Pelvanoğlu, Luca J. Senatore, Marco Carpiceci, Fabio Colonnese gibi önemli akademisyenler, Canonica’nın çalışmalarını, dönemin İtalya-Türkiye ilişkileri bağlamında ele aldılar.

‘Pietro Canonica ve Atatürk’ çalıştayı, İtalya Büyükelçisi Giorgio Marrapodi, Roma Belediyesi Kültür Müsteşarı Miguel Gotor ve İstanbul İtalyan Kültür Merkezi Müdürü Salvatore Schirmo’nun açılış konuşmalarıyla başladı. Levanten Kültür Mirası Vakfı’ndan Luis Miguel Selvelli’nin moderatörlüğünde gerçekleşen ilk oturumda Carla Scicchitano, İlber Ortaylı, Silvia Pedone, Luca Orlandi ve Aylin Tekiner, Canonica’nın müze evi ve Türkiye deneyimi, cumhuriyetin ilk yıllarında İtalyan-Türk ilişkileri ve Atatürk heykelleri gibi konuları ele aldılar.

MARRAPODİ: HEYKELLERE BÜYÜK BİR HEYECAN VE SEMPATİYLE BAKIYORUM

Etkinliğin açılış konuşmasını gerçekleştiren İtalya'nın Ankara Büyükelçisi Giorgio Marrapodi, "Bugünün önemine değinmek gerekirse İtalya ile Türkiye arasındaki kültürel iş birliğini göstermek ve İtalya'nın Türkiye Cumhuriyeti'nin yüzüncü yılının kutlanmasına yapmış olduğu katkıların altını çizmektir. Canonica Türkiye’de büyük eserlerlere imza atmış bir sanatçıdır. Kendisi Mustafa Kemal Atatürk’ün bizzat davetiyle Türkiye’ye gelmiş ve İstanbul, İzmir ve Ankara’daki birçok Atatürk anıtına imzasını atmış bir heykeltıraştır. Zamanında iş birliklerinden görüleceği üzere o zamanda İtalya ve Türkiye ilişkisi her zamanki yoğunluğuyla devam etmiş. Zaman zaman iki ülke arasında görüş farklılıkları olsa da bugün ki gibi iki ülke o zamanda birbirlerine büyük bir sempati ile yaklaşmış. Heykellere büyük bir heyecan ve sempatiyle bakıyorum. O zaman da sanatçı yeni kurulan bu devleti iyi bir şekilde halkının da düşündüğü şekilde ifade etmek için faaliyet göstermiş. Bu bakımdan modern Cumhuriyet’in yapı taşlarını oluşturan elementleri bir araya getirerek iyi bir şekilde Türkiye’nin eserlerini ortaya koymuştur” dedi.

SCHİRMO: ATATÜRK'LE ARASINDA ÇOK SAMİMİ, DOSTANE BİR İLİŞKİ OLDU

İstanbul İtalyan Kültür Merkezi Müdürü Salvatore Schirmo ise "Heykeltıraş Pietro Canonica, Türkiye'de muhtelif eserlere imza atmış. Türkiye Cumhuriyeti'nin kurucusu Mustafa Kemal Atatürk'ün davetine binaen Türkiye'ye gelen Pietro Canonica, yeni doğan bir cumhuriyeti eserlerine yansıtmak üzere bazı heykellere imza atmıştır. Atatürk'le arasında çok samimi, dostane bir ilişki oldu. İfade ettiğine göre, Atatürk, kendisini Ankara'da kendi evinde ağırlamıştır. Atatürk'ün evinin şık, zarif ama gösterişsiz olduğunu da belirtmiştir. Atatürk, Canonica'nın eserlerini görünce şunu söylemiş:  Ben aynaya baktıkça Canonica'nın yapmış olduğu büstü görüyorum.' Çok büyük bir övgü yapmıştır. Canonica, Atatürk'ün talimatları doğrultusunda Türkiye'de birkaç sene içerisinde dört esere imza atmış” diye konuştu.

ORTAYLI: ATATÜRK’ÜN GÖZLERİNİ ÇOK İYİ YAKALAMIŞ

Prof. Dr. İlber Ortaylı ise “Canonica bir sürü model sunuyor. Türkiye’de muhteşem bir gezi yapıyor. Hepsini tespit etmiş, modellerini çıkarmış. Hakikaten biz Canonica’yı çok iyi tanıyoruz. Atatürk’ün yüzünü kimse bu kadar iyi yapamıyor. Atatürk’ün gözlerini çok iyi yakalamış” ifadelerini kullandı.

Türkiye’nin en bilinen Atatürk heykellerinden dördü, heykeltıraş Pietro Canonica’nın imzasını taşıyor. Canonica, Ankara Etnografya Müzesi önündeki Atatürk heykeli (1927) ve Zafer Meydanı’ndaki mareşal üniformalı Atatürk heykeli (1927); İstanbul’da Taksim Meydanı’nda, Levanten mimar Giulio Mongeri ile birlikte imza attığı Cumhuriyet Anıtı (1928) ve İzmir’de Cumhuriyet Meydanı’ndaki atlı Atatürk heykeliyle (1932) Türkiye’nin sanatsal tarihinde büyük önem taşıyor