2021 yılında Küresel Migren ve Ağrı Derneğinin hazırladığı Türkiye Migren Raporuna göre hastaların yüzde 83’ü migrene bağlı baş ağrısı yaşadığının farkında olmuyor. Hastaların neredeyse yüzde 90’ı uyku düzeni ve stresli iş hayatının migren ataklarını etkilediğini, yüzde 50’den fazlası migrenin iş ve okul hayatında ciddi etkileri olduğunu bildiriyor. Migren ataklarında pek çok tetikleyici olduğunu söyleyen Medicana International İstanbul Hastanesi Nöroloji Bölümü’nden Uzm. Dr. Vugar Jafar, migren ataklarına nelerin sebep olduğunu anlamada zorluk bulunduğuna dikkat çekerken, “Migren ataklarını tetikleyen çok fazla etken bulunmaktadır ve her hastada bu etkenler farklılık göstermektedir. Özellikle serotonin düzeyindeki değişiklikler, tüketilen yiyecekler, genetik yatkınlık, stres, mevsim, hava değişimleri etkili olabilmektedir. Özellikle bahar aylarında ve yaza giriş dönemlerinde migren ataklarının sıklığının arttığı bilinmektedir. Bilimsel çalışmaların verilerine göre özellikle kronik migrenli hastalarının yüzde 50’si için hava durumu değişiklikleri atakları tetikleyebilmektedir. Fırtınalı havalar, hava ısısında meydana gelen ani değişimler ve hava basıncı değişikliği gibi vücudu etkileyen hissedilir hava durumu değişiklikleri hormon dengelerini değiştirerek beyin kimyasallarının değerlerinin değişmesine ve beraberinde migren atağının oluşmasına sebep olabilmektedir” dedi.
TETİKLEYİCİYİ TESPİT ETMEK ZOR OLABİLİR
Her migren hastasının hava değişikliklerine aynı tepkileri vermediklerini ifade eden Uzm. Dr. Jafar, “Havanın günlük güneşlik olduğu bir günde bir anda kararıp fırtınalı bir havaya dönmesi hem endişe verici hem de iç karartıcı olabilir. Her migren hastası bu değişimlere aynı tepkiyi vermemektedir. Kimi kapalı, karanlık ve soğuk havalardan hoşlanırken, bir başkası için bu hava durum değişikliği stres sebebi olabilmektedir. Bu durumda migren atağı başlayan bir hastada atağın tetikleyicisini bulmak veya ayırt etmek bazen güç olabilir. Sıcak veya güneşli hava bazı migren hastaları için bir tetikleyici olabiliyorken bazı hastalar için hiçbir etki etmeyebilir ama havanın bir anda soğuması genel olarak atak başlamasına sebebiyet verebilir. Bu durum bazı hastaların diğerlerine oranla sıcaklık ve nem dengesine karşı daha hassas olduğunu göstermektedir” şeklinde konuştu.
SICAK GÜNLERDE DAHA FAZLA OLUŞAN SUSUZLUK DA MİGREN ATAKLARINA SEBEP OLUYOR
Nem oranındaki ani değişikliklerin ve sıcaklık artışının migren tetikleyici olabileceğini belirten Uzm. Dr. Jafar, “Yakın zamanlı yapılan bir araştırmada nem oranı yüksek ve çok sıcak günlerde acil servislere migren ağrısı ile başvurunun ciddi oranda arttığı ve kuru ve soğuk havalarda da ciddi oranda azaldığı tespit edilmiştir. Bu noktada migren atağının gizli tetikleyicisi olabilecek susuzluk etkenini de unutmamak gerekmektedir. Sıcak günlerde daha fazla oluşan susuzluk da migren ataklarına sebep oluyor olabilmektedir. Hava durumu ve migren ilişkisinde bir diğer önemli nokta da rüzgârdır. Rüzgâr maruziyeti migren hastalarının sıklıkla tetikleyici olarak listelerine ekledikleri bir durumdur. Yapılan çeşitli çalışmalarda migren ataklarının rüzgârlı günlerde arttığı yönünde sonuçlar elde etmiştir” dedi.
SICAKLAR NEDENİYLE ARTAN KLİMA KULLANIMI AĞRILARI OLUMSUZ ETKİLEYEN BİR BAŞKA ETKENDİR
Sıcaklık artışı, yüksek nem, lodos, rüzgar, kuru hava, parlak güneş, basınç değişiklikleri ağrıları arttırdığını belirten Uzm. Dr. Jafar, “Migren atakları çoğunlukla başlamadan önce kendini belli eder. Tetikleyici olduğu düşünülen bir şeye maruz kalındıysa atağın başlayacağı tahmin edilebilir. Bu durumda panik olmak yerine tetikleyici besinlerden, stresten uzak durmak, düzenli uyumak, dinlenmek destekleyici olabilir. Hava değişimi olan günlerde mümkün olduğunca dışarı çıkmamak, güneşli günlerde şapka ve koruyucu bir güneş gözlüğü kullanmak yardım edebilir. Özellikle güneşin dik olarak geldiği en sıcak saatlerde kişilerin kendini koruması, dışarıda kalmaması, susuzluk konusuna dikkat etmesi önemlidir. Ayrıca sıcaklar nedeniyle artan klima kullanımı ağrıları olumsuz etkileyen bir başka etkendir. Klimalı ortamda uzun süre bulunmak baş ağrılarını tetikleyebilmektedir. Klimadan gelen soğuk havaya doğrudan maruz kalmamak önemlidir. Çok sıcaklarda alkol tüketiminin baş ağrılarını tetikleyeceği unutulmamalıdır. Ağır egzersizler de ağrıları tetikleyebilir. Tüm bunlara rağmen ataklar sık ise nöroloji uzmanına başvurmak fayda sağlayacaktır” diye konuştu.
